Deze uitgave is het resultaat van het driejarig onderzoeksproject 'Ontwikkeling van standaardverpleegplannen voor de praktijk van de psychiatrisch verpleegkundige'. Uit dit onderzoek, dat in het voorjaar van 1998 werd afgerond, blijkt onder meer dat er binnen het psychiatrisch werkveld behoefte bestaat aan een kennissysteem dat de verpleegkundige ondersteuning biedt bij het maken van verpleegplannen, in het kader van methodisch werken. Dit boek is een leidraad bij het concreet vormgeven van het methodisch proces van verplegen. Het eerste deel beschrijft het ontwikkelingsproces, waarbij de verschillende fasen van de ontwikkeling van standaardverpleeg plannen per hoofdstuk aan de orde komen. Ook geeft dit deel suggesties over de implementatie van standaardverpleegplannen binnen een organisatie. Het tweede deel bevat veertig standaardverpleegplannen voor patiënten met verschillende psychiatrische problemen. De verpleegplannen zijn overzichtelijk van opbouw en bestaan uit de onderdelen verpleegkundig-diagnostische termen, verpleegdoelen en verpleegkundige interventies. In deze herziene versie is een aantal maatschappelijk relevante thema's aan de standaarden toegevoegd, te weten cliënt en familieparticipatie, ervaringsdeskundigheid en vrijheidsbeperkende maatregelen. De standaarden zijn een hulpmiddel ter ondersteuning van de verpleegkundige bij het opstellen van verpleegplannen in de dagelijkse praktijk. Het zijn echter geen protocollen die letterlijk over te nemen zijn! Verpleegkundigen vinden in deze voorstellen de uitdaging om eigen deskundigheid en professionaliteit aan te spreken. Het gebruik van dit eenduidige begrippenkader draagt bovendien bij aan een goede communicatie binnen het verpleegkundig team en met andere disciplines. Marie-Louise Vossen is van origine verpleegkundige, heeft hbo-v en Gezondheidswetenschappen gestudeerd en heeft de Master degree of Health Administration. Zij is momenteel werkzaam als directeur Volwassenen- en ouderenpsychiatrie bij GGz Eindhoven en de Kempen.